กระจุกกาแล็กซี

        กาแล็กซีไม่ได้กระจายทั่วไปเท่าๆ กันในจักรวาล หากแต่อยู่รวมกันเป็น "กระจุกกาแล็กซี" (Galactic cluster) กระจุกกาแล็กซีที่อยู่ใกล้ที่สุดคือ กระจุกเวอร์โก (Virgo Cluster) อยู่ห่างจากกาแล็กซีทางช้างเผือกประมาณ 50 ล้านปีแสง มีจำนวนกาแล็กซีมากกว่า 2,000 กาแล็กซี กาแล็กซีส่วนใหญ่เป็นกาแล็กซีรีขนาดใหญ่  โดยเพียงกาแล็กซีเดียวอาจมีขนาดใหญ่เท่ากับกลุ่มท้องถิ่น (Local Group) ของเราทั้งกลุ่ม   ภาพที่ 1 แสดงให้เห็นว่า กระจุกเวอร์โกมีประชากรกาแล็กซีหลายประเภทอยู่อย่างหนาแน่น มีทั้งกาแลกซีรี กาแล็กซีกังหัน กาแล็กซีไม่มีรูปแบบ รวมทั้งแอ็คทีฟกาแล็กซี  กระจุกกาแล็กซีอื่นๆ ที่อยู่ถัดออกไปได้แก่ กระจุกโคมา (Coma Cluster) มีประชากรกาแล็กซีประมาณ 10,000 กาแล็กซี อยู่ห่างออกไป 300 ล้านปีแสง และกระจุกเฮอร์คิวลิส (Hercules Cluster) ซึ่งอยู่ห่างออกไป 500 ล้านปีแสง ดังแสดงในภาพที่ 2 

ภาพที่ 1 กระจุกเวอร์โก

        กระจุกกาแล็กซีมิได้อยู่อย่างอิสระ หากแต่อยู่ร่วมกันเป็นกลุ่มขนาดใหญ่ซึ่งเรียกว่า “ซูเปอร์คลัสเตอร์” (Supercluster) ซูเปอร์คลัสเตอร์หนึ่งๆ อาจมีขนาดใหญ่ครอบคลุม 100 ล้านปีแสง ตัวอย่างเช่น กระจุกโคมาเป็นสมาชิกของซูเปอร์คลัสเตอร์ ที่ชื่อ Coma Wall ในภาพที่ 2 ซึ่งมีขนาดประมาณ 250 x 750 ล้านปีแสง 

ภาพที่ 2 ซูเปอร์คลัสเตอร์ 

        นักดาราศาสตร์พยายามรวบรวมข้อมูลตำแหน่งของกาแล็กซีทั้งหลายเพื่อทำแผนที่เอกภพ ดังที่แสดงในภาพที่ 3  แต่สสารซึ่งมีอยู่อย่างหนาแน่นในกาแล็กซีของเราเป็นอุปสรรค ทำให้นักดาราศาสตร์ไม่สามารถถ่ายภาพเก็บข้อมูลรอบทิศทางในระนาบของทางช้างเผือกได้ 

ภาพที่ 3 แผนที่เอกภพ