การเคลื่อนที่ของทรงกลมฟ้าในรอบวัน

ตำแหน่งของดาวบนท้องฟ้าเปลี่ยนแปลง (การเคลื่อนที่ของทรงกลมฟ้า) เนื่องจากการหมุนรอบตัวเองของโลก และการที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์  มนุษย์พัฒนาความรู้ทางคณิตศาสตร์จากการสังเกตการณ์ท้องฟ้า   มาสร้างนาฬิกาและปฏิทินเพื่อบอกเวลา  ในบทนี้จะแสดงการคำนวณหาตำแหน่งของดาวอย่างคร่าวๆ ด้วยวิธีบัญญัติไตรยางศ์

การเปลี่ยนแปลงตำแหน่งดาวเนื่องจากโลกหมุนรอบตัวเอง

        โลกหมุนรอบตัวเอง 1 รอบ ใช้เวลา 24 ชั่วโมง 

        24 ชั่วโมง ตำแหน่งของดาว (RA มุมที่ทำกับขั้วฟ้า) เปลี่ยนแปลง 360° 

        1 ชั่วโมง ตำแหน่งของดาวเปลี่ยนแปลง = 360° / 24 = 15°

        1 นาที ตำแหน่งของดาวเปลี่ยนแปลง = 15° / 60 = 0.25°

ตัวอย่างที่ 1: สมมติว่าวันนี้ดวงอาทิตย์ขึ้นเวลา 06.00 น. อยากทราบว่าเวลา 09.00 น.  ดวงอาทิตย์จะอยู่สูงจากขอบฟ้ากี่องศา 

        ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออก เวลา 06.00 น. ไปตกยังทิศตะวันตก เวลา 18.00 น. ใช้เวลา 12 ชั่วโมง   คิดเป็นมุมได้ 180° 

        ดังนั้น 1 ชั่วโมง ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ = 180° / 12 = 15° 

        เพราะฉะนั้นเวลา 09.00 น. ดวงอาทิตย์จะอยู่สูงจากขอบฟ้า = (9 – 6) x 15° = 45°