ประโยชน์ของบรรยากาศ


เมื่อมองขอบโลกจากอวกาศจะเห็นบรรยากาศเป็นแผ่นฝ้าสีฟ้าบางๆห่อหุ้มอยู่ (ภาพที่ 1) ลึกลงไปเป็นกลุ่มเมฆสีขาวซึ่งเกิดจากละอองน้ำในบรรยากาศ เมื่อเปรียบเทียบขั้นบรรยากาศซึ่งหนาเพียงไม่กี่ร้อยกิโลเมตร กับรัศมีของโลกซึ่งยาวถึง 6,353 กิโลเมตร  จะเห็นว่าบรรยากาศของโลกนั้นบางมาก จึงมีความอ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงเป็นอย่างมาก หากมีภูเขาไฟลูกหนึ่งระเบิดขึ้น กระแสลมจะหอบหิ้วฝุ่นเถ้าภูเขาไฟให้ลอยปลิวไปทั่วโลก ดังนั้นหากเราเปลี่ยนแปลงพื้นผิวโลก เราก็จะเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบทางเคมีของบรรยากาศด้วย ซึ่งจะตามมาด้วยการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เช่น ภาวะโลกร้อน  รูโอโซน 

ภาพที่ 1 บรรยากาศของโลกเมื่อมองดูจากอวกาศ

แรงโน้มถ่วงของโลกทำให้อากาศมีกดทับกันลงมา เราเรียกน้ำหนักของอากาศที่กดทับกันว่า  “ความกดอากาศ” (Air pressure)  ความกดอากาศทำให้อากาศมีความหนาแน่น ยิ่งใกล้พื้นผิวโลกอากาศก็ยิ่งมีความหนาแน่น  ภาพที่ 2 แสดงให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างความกดอากาศกับความหนาแน่นของอากาศ 

ภาพที่ 2 ความสัมพันธ์ระหว่างความกดอากากับ ความหนาแน่นของอากาศ

อากาศที่เราอาศัยอยู่ในชั้นโทรโพสเฟียร์ ความหนาแน่นของอากาศทำให้เรามีออกซิเจนเพียงพอต่อการหายใจ ความกดอากาศทำให้เลือดไม่ซึมออกจากร่างกาย แต่หากเราอยู่สูงขึ้นไปบนยอดเขา เช่น ดอยอินทนนท์ ภูเขาที่สูงที่สุดในประเทศไทย มีความสูง 2.5 กิโลเมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง อากาศที่นั่นบางมากจนทำให้เราเหนื่อยง่าย และหากเราขึ้นไปอยู่บนยอดเขาเวอเรสต์ ยอดเขาที่สูงที่สุดในโลกบนเทือกเขาหิมาลัย ณ ระดับสูง 8.5 กิโลเมตร มนุษย์ไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างต่อเนื่อง เนื่องจากอากาศบางเกินไป ก๊าซออกซิเจนไม่พอหายใจ ไอน้ำน้อยเกินไปร่างกายจะสูญเสียน้ำ และอุณหภูมิต่ำเกินกว่าที่ร่างกายจะทนทานได้  

ภาพที่ 2 การกรองรังสีของบรรยากาศ

จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่าบรรยากาศชั้นล่างสุดมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตมาก ทว่าความจริงแล้ว บรรยากาศทุกชั้นทำหน้าที่เป็นเกราะคุ้มกันให้แก่สิ่งมีชีวิตบนพื้นโลกดังนี้